De laatste lootjes.. en dan weer door!

Goedemiddag Nederland!

We zijn inmiddels al weer zo’n 3 weken verder. Ik hoor vanuit Nederland dat het mooi weer geweest is met Pasen en dat de eerste Koningsdag helemaal geslaagd was, top! Hier bakken we vrolijk verder in de hitte. Het is in mei goed heet, we tikken tegenwoordig regelmatig de 35 graden aan. Soms verlang je wel naar een beetje koelte, wat je dan krijgt in de vorm van een fikse onweersbui met hagelstenen waar je bang van wordt. Ach ja, je kunt niet alles hebben;-).

De laatste drie weken hebben we doordeweeks geleefd bij ons gastgezin. Daarom heb ik ook zo lang gewacht met m’n blog, om deze hele periode in één keer te kunnen pakken. Het was een heel bijzondere ervaring om eens mee te maken, al is het voor ons maar 3 weken. Het gezin woont in het dorpje Serachaur, gebouwd hoog tegen een helling in dezelfde vallei als de stad Pokhara. Het is ongeveer 3 kwartier rijden met de bus vanuit de stad, en vanaf de busstop nog een half uurtje lopen. Serachaur is eigenlijk de oorspronkelijke uitvalsbasis van Stichting Maya. Rene (het hoofd van de stichting) woont hier al 10 jaar lang enkele maanden per jaar, in het gezin waarin wij nu ook geplaatst zijn. Daarnaast zitten ook Soscha, Eva en Claudia, drie meiden van de Pabo in ditzelfde gastgezin, dus we zijn regelmatig met 7 Nederlanders daar. Een gezellige bende!

Ons gastgezinnetje bestaat uit 4 personen: vader Chuda, moeder Maya (naar wie de stichting vernoemd is), zoon Rajan (13 jaar) en dochter Rasnai (6 jaar). Een leuk gezin met heel vriendelijke en behulpzame mensen, die de afgelopen jaren al tientallen vrijwilligers hebben zien komen en gaan. Het gezin heef een boerderijtje, en is daarmee net zoals de meeste Nepalezen vrijwel zelfvoorzienend. Er lopen twee koeien waarvan de melk wordt verkocht, twee geiten, en er is een kippenschuur waar soms wel 1000 kippen inzitten (maar op het moment helaas maar 5). Daarnaast heeft de familie wat land met bijvoorbeeld mais en groentes.

Het leven in het gastgezin is eigenlijk best wel eentonig. De mensen moeten hard werken voor hun dagelijkse kostje. Zo is Maya de hele dag bezig om gras en bladeren te verzamelen als veevoer, en hout voor het keukenvuur. Voor dat hout moet ze haast een uur lopen, helemaal naar de bodem van het dal. Vervolgens komt deze vrouw van 45 kilo weer met 40 kilo hout op haar rug omhoog geklommen! Ik heb de bos hout even op mijn rug gehad voor een rondje over het erf, hangend aan een band om mijn hoofd, en voelde het de volgende dag nóg.

Chuda is in het dagelijks leven aannemer, maar heeft niet veel klussen. Hij vervult daarnaast een hoop taken in het dorp en de regio. Zo is hij bijvoorbeeld ‘chairman’ van Serachaur, lid van het agricultural committee en is hij de afgelopen weken dagelijks op pad geweest om foto’s te maken van het vee van een aantal boeren uit de wijde omtrek voor de verzekering. Daarnaast vormen natuurlijk ook alle vrijwilligers een inkomstenbron voor de familie.

De familie staat rond half 6 een keer op, is dan de hele dag een beetje aan het werk en gaat ’s avonds rond een uur of 9 weer naar bed. ‘s Morgens rond een uur of 9 wordt ontbeten: Dal Bhat, de typische rijstmaaltijd met linzen. Voor ons wordt speciaal ook nog een pot thee gezet. ’s Middags is er een keer noedelsoep, en meer thee, en ’s avonds rond 8 uur eten we nóg eens dal bhat gevolgd door: méér thee! Veel van hetzelfde, maar met een pot oploskoffie en een winkeltje in de buurt waar koekjes gekocht kunnen worden regelen we wel wat afwisseling;-). Bovendien is het is steeds maar 4 of 5 dagen achter elkaar, dus daar kan ik mezelf prima op instellen.

Het gezin heeft geen douche, alleen koud water uit een kraan buiten, en een wc-gebouwtje met een gat in de grond waar vooral niet te veel wc-papier in mag omdat de boel anders verstopt raakt. We hebben een prima slaapkamer, boven de koeienstal wat je best een beetje ruiken kan, maar verder niks mis mee! Er hangt een klamboe over het bed, niet alleen voor de muggen maar ook vanwege de gigantische spinnen en eventueel ratten, maar daar hebben we tot nu toe eigenlijk geen last van gehad. Er zit alleen zo nu en dan een megaspin op de slaapkamers of in de wc, wat vooral de dames niet echt tof vinden, haha.

De familie is zelf Hindoeïstisch, wat je soms kunt zien aan bepaalde offeringen die ze doen bijvoorbeeld. Zo mocht Maya een keer met de eerste dag van de volle maan een hele dag niet eten (maar wel gewoon werken!) en moest ze die avond bepaalde offeringen doen (met bloemen, voedsel en wierook) voor ze aan de avondmaaltijd mocht beginnen. Soms kun je het Hindoeïsme ook duidelijk terugzien in het kaste-systeem, maar omdat de meeste inwoners van dit dorp van dezelfde kaste zijn valt dit hier niet zo op. Bij het gastgezin waar de meiden van de Pabo eerst zaten, in een ander dorp, was dit wel het geval. Hun ‘vader’ heeft polio en kon daarom niet met iemand van kaste van zijn ouders trouwen. Hij werd daarom aan iemand van lagere kaste uitgehuwelijkt. Nu mogen zijn ouders bijvoorbeeld niet bij hem thuis komen eten, want een hogere kaste mag niet in de keuken van een lagere kaste komen. Best wel hard om zo te horen, maar deze mensen lijken ook eigenlijk niet beter te weten.

Onze reisgids was een aantal keer als testversie afgedrukt, is nu verbeterd en ligt als definitieve versie te wachten bij de drukker. Wij zijn zelf inmiddels met een nieuw project bezig. In het dorpje Thulachaur, aan de andere kant van de vallei tegenover Serachaur, zijn een aantal boeren vorig jaar gestart met kleine koffieplantages gesubsidieerd door de overheid. Thulachaur is een van de armste dorpjes uit de wijde regio, dus Stichting Maya houdt deze koffieplantages in de gaten om te kijken of zij ergens wat kan betekenen voor de boeren om de situatie zo veel mogelijk te ondersteunen. Hier gingen wij een rol spelen: Rene had ons gevraagd een statusupdate te maken van de huidige situatie, problemen en toekomstplannen van de koffieboeren in Thulachaur. Dit klonk ons heel interessant in de oren, dus hier hebben wij na overleg met de begeleiders vanuit Nederland direct ja op gezegd!

We zijn daarom enkele dagen op bezoek geweest in Thulachaur om met eigen ogen de huidige toestand van de koffieplantages te bestuderen. Daarnaast hebben we met de koffieboeren ter plaatse gesproken en ook met de lokale koffie-expert, Khaladar, waar we 2 maanden geleden ook al eens op bezoek geweest zijn om een dagje mee te kijken met het koffieproces. Een leuke taak om te doen, hoewel dat wel weer een hoop extra meters maken betekende: om Thulachaur te bereiken moet je eerst een half uur afdalen naar het dal en vervolgens aan de overkant weer 3 kwartier klimmen.

Helaas waren de resultaten van onze situatieschets niet zo mooi. Veel van de 2000 koffieplanten die vorig jaar geplant zijn, zijn inmiddels dood. Een belangrijke reden was uitdroging omdat een goed irrigatiesysteem ontbreekt, maar het voornaamste probleem is de mentaliteit van de koffieboeren. Ze steken er niet de tijd en moeite in die nodig is om de koffieplantages op de goede weg te helpen. Zo hebben koffieplanten bijvoorbeeld een bepaalde hoeveelheid schaduw nodig, waar vaak niet voor gezorgd wordt. Bovendien vinden de boeren het moeilijk om te investeren in de toekomst; het is moeilijk voor hen te bevatten dat ze eerste enkele jaren flink moeten werken voor planten die pas over 3 of 4 jaar een eerste fatsoenlijke oogst gaan opleveren. Sommigen boeren hebben spijt dat ze op dit land niet gewoon rijst geplant hebben; dat is wat meer korte termijn en bovendien bekend terrein voor hen, ook al levert het de boeren uiteindelijk veel minder op. Daarnaast werken de boeren slecht samen en maakten ze ruzie als kleine kinderen op een van de dagen dat wij er waren; beetje jammer.

Gelukkig was er ook een koffieboer die wél vrij goed draaide en goed voor zijn planten zorgde. Met deze kon de Stichting in ieder geval afspraken maken om te helpen, bijvoorbeeld met een paar honderd meter irrigatieslang. Dat zijn hier al heel grote investeringen die wel een flink verschil voor zo’n boer kunnen maken. Fijn dat uit ons kleine onderzoekje dan toch ook wat positiefs geconcludeerd kon worden!

De rest van onze tijd bij het gastgezin hebben we gevuld met het afronden van verslagen, het doen van spelletjes met elkaar en met de lokale kinderen en met een beetje meewerken aan een ander projectje van Rene. Hij bouwt in Serachaur een prachtig, rond huis wat voor allerlei doeleinden gebruikt kan gaan worden. Wij hebben geholpen het land rondom het huisje vlak te maken, de dames hebben in het huisje geverfd, etc. Leuk om al dat saaie verslagen-werk een beetje af te kunnen wisselen op deze manier ;-)! Daarnaast hebben we ook het lokale leven geobserveerd en meegemaakt natuurlijk. Zo hebben we een keertje mee geprobeerd te ploegen bij een boer, lekker ouderwets met twee ossen, mooi om te zien en te doen!

In de weekenden verbleven we gewoon in Pokhara. Dit doen alle vrijwilligers, om het eentonige leven van de gastgezinnen een beetje af te wisselen en om bijvoorbeeld weer eens een warme douche te scoren. Daarnaast heb je in Pokhara internet, wat voor het maken van verslagen etc. wel handig is natuurlijk. Ook doen we in de weekenden nog steeds wat leuke activiteiten. Zo zijn we bijvoorbeeld het weekend vóór we naar de gastgezinnen gingen met Prem, onze taaldocent, de stad in geweest voor een cultuurdag. We hebben eerst een museum bezocht wat voornamelijk gericht was op de lokale volkeren en cultuur. Best interessant, maar wat daarna kwam was veel indrukwekkender. We hebben namelijk een lijkverbranding bezocht.

Zowel de boeddhisten als de hindoestanen in deze regio cremeren de overledenen en strooien de as uit in de rivier. De rivier is heilig en door de as in de rivier te strooien wordt de geest van de overleden persoon opgenomen in de kringloop van het leven; heel belangrijk als je in reïncarnatie gelooft. Het cremeren gaat hier echter heel anders dan bij ons. Mensen worden aan de zijkant van de rivier op een grote stapel hout gelegd en ter plaatse verbrand, gewoon heel zichtbaar dus. Er ligt wel een doek overheen, maar goed, die is binnen twee minuten verbrand en je kunt dus ‘alles’ zien. Best een schokkend idee, maar minder schokkend om te ervaren dan je misschien denkt. Het is bijzonder om te zien hoe zo’n crematie hier verloopt. Het is niet speciaal iets van de familie; de hele lokale samenleving neemt er in principe deel aan. Er lijkt ook veel minder angst voor de dood te zijn dan bijvoorbeeld in Nederland. Eigenlijk heel mooi om dit een keer meegemaakt te hebben.

Het weekend erop was een dag georganiseerd met de sponsorkinderen van Stichting Maya. Veel mensen uit Nederland hebben via Stichting Maya voor een klein bedrag per maand een kind gesponsord hier, om hem of haar van een goed educatie te verzekeren. Voor al deze kinderen was een speciale dag met verschillende activiteiten in Pokhara georganiseerd, met de vrijwilligers als organisatoren en begeleiding. Er deden uiteindelijk zo’n 35 kinderen aan mee, van een jaar of 8 tot een jaar of 15, die een prachtige dag gehad hebben. We zijn bijvoorbeeld met ze gaan varen op het meer, hebben een flink ijsje gehaald in de stad (wat sommigen nog nooit op hadden) en ’s avonds hebben we een enorme pan hutspot klaargemaakt, wat de meesten heerlijk vonden.

Datzelfde weekend was het van zondag op maandag Nepalees nieuwjaar, een groot feestweekend hier! Nepal gebruikt een heel andere kalender dan Nederland. Hun jaar duurt net zo lang als het onze en bestaat ook uit twaalf maanden, maar de eerste maand begint pas in wat bij ons halfweg april is. Omdat het hier natuurlijk prachtig weer is wordt dit volop buiten gevierd. Er was groot festivalterrein gemaakt aan het meer, met allerlei attracties; bijvoorbeeld draaimolens, een schommelschip, een suikerspintent en een reuzenrad. Het voldeed allemaal duidelijk niet aan de Nederlandse veiligheidseisen, maar dat mocht de pret niet drukken ;-). Zo werd bijvoorbeeld het reuzenrad als het erg vol zat aangedreven door handmatig te sjorren aan de grote aandrijfband die hieraan vastzat, omdat de motor dit niet aan kon. Ook hing dan een Nepalees aan de buitenkant van een van de karretjes om als gewicht te dienen dat het reuzenrad op gang moest brengen. Als het rad dan eenmaal draaide, draaide het ook echt goed hard; in een paar seconden had je een heel rondje gemaakt, haha. Beetje spannend, maar we hebben veel gelachen!

Ondertussen was er de hele tijd live muziek, waarom de Nepalezen als volslagen idioten losgaan. Springen, om zich heen slaan en alles. Best wel iets om een beetje op te passen als je in het publiek stond. Om 12 uur werd afgeteld en was er een groot vuurwerk, met heel mooie en heel grote pijlen erbij. Het was echt een prachtige avond!

Omdat het tegenwoordig zo heet is zijn we ook al enkele keren gaan zwemmen. Zwemmen in het meer wordt toch enigszins afgeraden en hebben we eigenlijk niet meer gedaan, maar sommige luxe hotels hebben zwembaden waar je voor 5,5 euro (best wel veel voor hier!) de hele dag aan het zwembad kunt liggen. Die zwembaden doen niet onder voor een zwembad bij een Europees hotel, en het is echt heerlijk hier met 35 graden even afkoeling te zoeken. Daarnaast zijn we ook een keer wezen kajakken op het meer, waar ik dan helaas wat minder voor weggelegd ben. Na een half uur had ik de kajak vol water staan en kon ik mooi met boot en al op z’n kop om het water er weer uit te krijgen, helemaal top ;-).

Onze laatste week hebben we het gastgezin en onszelf getrakteerd op een flinke stapel zelfgemaakte pannenkoeken. Dat kennen ze hier op zich wel, maar wordt zeker in de dorpjes niet veel gegeten. Erg lekker, een keer wat anders dan rijst! De laatste dag hebben we afscheid genomen van het gezin. Vader en zoon kregen een dhakatopi, de lokale hoed, en moeder en dochter een armband die door Eva, een van medevrijwilligers waren gemaakt. Vervolgens werd ook officieel door hen afscheid genomen van ons: we kregen een grote rode stip op ons hoofd met rijstkorrels erin (een rijstthika), en ieder een handvol rode bloemen. Dit was voor succes en een voorspoedige reis. Al met al hebben we zo een korte, maar wel leuke tijd bij het gastgezin achter de rug!

Teruggekomen in Pokhara waren ook eindelijk de definitieve versies van de reisgidsen gedrukt. We hebben er maar een paar laten drukken; Rene vertrekt zelf deze week al weer naar Nederland en gaat pas bij terugkomst in Nepal een serieuze oplage drukken om te gebruiken voor nieuwe vrijwilligers. We zijn zelf erg trots op ons 60-pagina-tellende boekje!

Inmiddels zijn Tijns ouders en zusje en 7 vrienden overgekomen naar Nepal om hier twee weken rond te reizen. Een gezellige groep bij elkaar! Daarnaast hebben we afscheid genomen van Rene. Vanmorgen vroeg hebben we hem uitgezwaaid, met een klein cadeautje als dank voor alles wat hij voor ons gedaan heeft hier. Zelf heeft hij gisteren tijdens het eten ook officieel afscheid van ons genomen, opnieuw door iedereen een thika op het hoofd te geven en bovendien kregen we allemaal een geelwit sjaaltje omgehangen (zoals in Seven Years in Tibet ;-) ).

Voor onszelf nadert ook het einde! Deze week ronden we alle verslagen voor de minor af en zetten deze op internet zodat de Nederlandse begeleiding aan de beoordeling kan beginnen. Zaterdag en zondag gaan we raften en canyoningen (niet te verwarren met kanoën!) en vanuit dat rijden we direct door naar Kathmandu. Op 4 mei vliegt Tijn al door naar Bangkok, om wat vrienden daar te bezoeken en zijn vriendin op te pikken. Ruud en ik blijven met de meeste andere vrijwilligers nog in Kathmandu en hebben nog 5 dagen om hier dingen te doen en te bezichtigen. Op 9 mei vliegen wij naar Kuala Lumpur.

Dan begint de rest van mijn laatste 1,5 maand reizen! Van Kuala Lumpur (Maleisië) over land naar Singapore, vandaar naar Maleisisch Borneo voor 2 weken (waar we Tijn en zijn vriendin weer opzoeken), en dan nog 10 dagen met z’n alle naar de Filipijnen voor ik naar Bangkok moet vliegen om vandaar mijn terugvlucht naar Schiphol te pakken op 15 juni. De tijd lijkt in een keer heel snel te gaan, en voor mij gevoel sta ik zo weer op Hollandse bodem. Ik kijk er eerlijk gezegd al best wel naar uit, al zou ik de plaatsen die ik nu eerst nog ga bezoeken nog voor geen goud willen missen. Ik denk dat ik jullie tussendoor nog wel een keer op de hoogte hou ;-)

Misschien wel voor de laatste keer: groetjes uit Nepal!

Maarten